М.Чимэдцэеэ багш 2019 оны 6 дугаар сарын 13-нд Улаанбаатар хотноо

“Синьхуа” агентлагийн сэтгүүлчдэд ярилцлага өгч буй нь. (Синьхуа/Лю Лэй)

Улаанбаатар /Синьхуа/. Монгол Улсын Их Сургуулийн (МУИС) профессор, нэрт хятад судлаач эрдэмтэн Мэнэрэлийн Чимэдцэеэ “Мэнзийн сургаал”-ыг монгол хэлнээ орчуулсан бөгөөд уг номын нээлтийн ёслол өнгөрсөн сарын сүүлчээр Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотод болсон билээ.

“Күнзийн бичгийн сургаалтны алдарт “Дөрвөн ном”-ыг иж бүрнээр орчуулж хэвлүүлэх нь миний олон жилийн мөрөөдөл байсан юм. Өнөөдөр энэ мөрөөдөл биелж байна” гэж Бээжингийн Их Сургуульд зочин судлаачаар ажиллаж байсан М.Чимэдцэеэ саяхан “Синьхуа” агентлагийн сурвалжлагчидтай ярилцахдаа онцлов.

Күнзийн сургаалтны “Дөрвөн ном” буюу “Шvvмжлэл єгvvлэл”, “Их суртахуй”, “Мэнзийн сургаал” болон “Хэв дундын ёсон” нь Күнзийн суртлын суурь үндэс болсон  Хятадын сонгодог бүтээлүүд юм. М.Чимэдцэеэ “Шүүмжлэл өгүүлэл” бүтээлийг  2000 оноос орчуулж эхэлжээ. Өнгөрсөн 20 жилийн хугацаанд тэрбээр “Дөрвөн ном”-оос гадна “Сүнзийн дайтахуйн ухаан” зэрэг эртний сонгодог бүтээлийг монголчлон орчуулсан байна.

“Эдгээр орчуулгын бүтээлээр дамжуулан монголын уншигчдад Хятад орон болон Хятадын уламжлалт соёлын талаар илүү ойлголт, мэдлэг өгөх нь  миний зорилго юм. Хятадын соёлыг судалсан минь эртний сонгодог бүтээлүүдийг орчуулахад тус дөхөм болж байна” гэж тэрбээр ярив.

М.Чимэдцэеэ багш одоогоос 40 жилийн өмнө МУИС-д  хятад хэлний орчуулагч мэргэжлээр суралцаж төгсчээ. Тэрбээр 1979 онд их сургууль төгссөнөөсөө хойш хэвлэл мэдээллийн салбар, Монгол-Хятадын найрамдлын нийгэмлэг болон МОНЦАМЭ агентлагт ажилласан байна.

Хятад-Монголын харилцаа сэргэн хөгжсөнөөр 1990-ээд оноос хойш тэрбээр Хятад улсаар олонтоо зорчиж, тэр үеэс “Шүүмжлэл өгүүлэл” зэрэг Хятадын уламжлалт соёлын сонгодог бүтээлүүдийг шимтэн уншиж, судалж эхэлжээ.

“Күнз гэж чухам хэн болохыг манай монголчууд ерөнхийдөө мэднэ. Гэхдээ Күнз чухам юу сургасан, түүний сургаал номлол эдүгээ үед ямар үр нөлөөтэй болохыг төдийлөн сайн мэдэхгүй. Тиймээс би “Шүүмжлэл өгүүлэл”-ийг монгол хэлнээ орчуулахаар сэтгэл шулуудсан юм” гэж эрдэмтэн багш ярилаа.

Чанартай сайн орчуулга хийхийн М.Чимэдцэеэ багш Күнзтэй холбоотой олон арван ном бүтээлийг уншиж судалсны эцэст “Шүүмжлэл өгүүлэл”-ийг орчуулан хэвлүүлжээ. Тэрбээр энэ бүтээлийг орчуулахад 4 жилийн хугацаа зарцуулсан байна.

М.Чимэдцэеэ багш мөн Хятадын ард түмний сэтгэлгээ, соёлын онцлогийг судалж, “Биний мэдэх хийгээд эс мэдэх Хятад орон: Сэтгэлгээ соёл” хэмээх ном бичиж туурвижээ.

Тэрбээр 2007 оноос МУИС-ийн Күнзийн институтэд ажиллаж эхэлснээсээ хойш хүүхэд залуучуудад хятад хэл заах, хятад хэлний багш бэлтгэх үйлст хувь нэмрээ оруулсаар байна.

Хятад, Монголын найрамдал, соёлын харилцааг бэхжүүлэхэд оруулсан хувь нэмрийг нь үнэлэн БНХАУ-ын Гадаад орнуудтай найрамдлаар харилцах Ардын нийгэмлэг түүнийг энэ оны долдугаар сард “Хятад-Монголын найрамдал”одонгоор шагнасан юм.

Хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагаа өргөжин тэлэхийн хэрээр хятад хэл сурч буй монгол хүүхэд залуучуудын тоо жилээс жилд нэмэгдэж байгаа билээ. МУИС-ийн Күнзийн институт байгуулагдсанаас хойш нийт 5000 гаруй хүүхэд залуус тус институтийн хятад хэлний сургалтад хамрагдаад байгаа ажээ.

“Монголын хүүхэд залуучууд хятад хэлэнд суралцаж, Хятадын сонгодог бүтээлүүдийг шимтэн уншиж байна. Тэр хэрээр Хятадын тухайд зөв ойлголт гүнзгийрч байна ” гэж М.Чимэдцэеэ багш ярилаа.